Jerzy Kiersztyn

Z prawdziwą przyjemnością prezentujemy na naszej stronie kilka wierszy Jerzego Marii Kiersztyna

Jerzy Maria Kiersztyn ur. w Krakowie 26.08.1942 r. Absolwent historii – Uniwersytet Jagielloński. Jako nauczyciel pracował w Zębie i w Zubrzycy Górnej. Poeta tworzący w języku literackim, gwarze orawskiej i podhalańskiej. Laureat ogólnopolskich konkursów poetyckich: Koszutka – „Konkurs Jednego Wiersza” w Katowicach, „O autentyczną wiarę” w Rabce-Zdroju i Mszanie Dolnej, konkursu im. Feliksa Raka w Krasocinie. Również laureat konkursów poetyckich im. Józefa Tischnera w Ludźmierzu, „Sursum Corda” i „Tatrzańskiej Jesieni” w Zakopanem, konkursów poetyckich im. Piotra Borowego w Jabłonce, laureat konkursów na fraszkę i aforyzm „Satyrbia” w Białymstoku. Na temat jego twórczości Katarzyna Kowalczyk napisała pracę magisterską „Orawa w twórczości J.M. Kiersztyna”. Wydał tomik wierszy „Żurawiom nielekko” oraz aforyzmy i fraszki „W obrotowych drzwiach”. Autor wstępu do książki „Zalubiony cas” Wojciecha Kusiaka oraz do „Gawęd orawskich” Ireny Grobarczyk. Aforyzmy w tomie „Wielka Księga Myśli Polskiej”, wiersze w antologiach: „Góralskie serce w zielonym listku pieśni”, w „Poezjach Babiogórskich”, „Zadumie”, Rocznikach Babiogórskich, rocznikach i kwartalnikach „Orawa”, Rocznikach Ludowego Towarzystwa Naukowo-Kulturalnego, w Almanachu Poezji Religijnej „A duch wieje kędy chce”, w ogólnopolskim czasopiśmie „Cogito”, miesięczniku „Nauczanie Języka Polskiego w Szkole Średniej”, oraz w prasie religijnej, lokalnej i regionalnej. Biogram w encyklopedii „Who is Who” i w encyklopedii „Podhalanie”.

* Krzasło – jeszcze przed II wojną światową, gdy na Orawie wykopki przeciągały się nawet „do Łukosa” (18.10), stawiano w obronie przed wiatrem „krzasło” – zasłonę z plecionych listew – tyniorek, lub z gałęzi. Krzasło było zwykle robione po wierzch „zgiyntyk pleców”, a długość jego była zróżnicowana. Przesuwano je wraz z pracującymi, tak aby cały czas zasłaniało ludzi przed dokuczliwym fujokiem od Babiej.

* Skoruśna – pn.-zach. zbocza Czernica biegnące do strumieni Piekielnickiej. Stąd rozciągają się wspaniałe widoki na Okrąglicę, Krupową Halę, Policę, Babią Górę i przepastne rozpadliny

- Tam – wskazałem – gdzieś tam przed wiekiem wieków minął ich czas

* Pawonz lub pawynz (gw. orawskie) – pawąz; żerdź o długości do sześciu metrów

i grubości do dziesięciu centymetrów, służąca do przyciskania siana, zboża na furze, dociskana z przodu i z tyłu łańcuchami o drobnych ogniwach lub powrozami, z przodu ma wcięcia na łańcuch, by ten nie ześlizgiwał się (Józef Kąś – „Słownik gwary orawskiej”).

2 Ława – szeroka ławka do siedzenia z ruchomym oparciem – zapleckiem. Zaplecek rozkładało się na noc, aby dzieci tu śpiące nie spadły w czasie snu.

Wołoskim płajem*

Z ognia hromu

wichrem w wierch ostrzem w skałę

rozwarł skrzypek smagły

Karpat bramę

Struną rzek

na grań działem

prym wołoskich smyczków

poniósł się nad hale

Wiódł od słońca płajem

Wielkie Choro na spotkanie

aby dłonią w dłoni

krew ponaglać dwoić

Bliżej na wskroś wyżej

poprzez watry serce

w okręgu płomiennym

coraz dalej prędzej

Przez Homole Barda

z pieśni ponad wszystko

aż na odzew Syhlcem

niebem poza Przysłop

* Wołosi również na Orawie dali podwaliny pasterstwa.Wnieśli także wiele do budownictwa, pieśni i tańca, języka (w ostatniej strofie autor użył słownictwa wywodzącego się z wołoskiego rdzenia)

Strona główna